„Chleb powszedni”, „Od Annasza do Kajfasza” czy „Salomonowy wyrok” to tylko kilka przykładów biblijnych zapożyczeń, których używamy w codziennej komunikacji.

Gdyby jednak wziąć pod lupę nasz język, związków frazeologicznych, przysłów i pojęć, które swoje źródło mają w Biblii, znalazłoby się o wiele więcej. To dowód na to, jak mocno ta wyjątkowa Księga jest zakorzeniona w naszej kulturze.

Czy wiesz, że (prawdopodobnie) codziennie nawiązujesz do Biblii? Przekonaj się sam:

Zakazany owoc

Zabroniony czyn lub rzecz, która lepiej smakuje.

To nawiązanie do historii, która wydarzyła się w raju. Ewa uległa pokusie i zerwała owoc z drzewa poznania dobra i zła (Wj 2,15).

Cham

Bezczelne zachowanie.

Nawiązanie do biblijnego Chama, syna Noego, który naśmiewał się z nagości swojego ojca (Rdz 9,22).

Wdowi grosz

Niewielki dar będący dowodem wielkiego wyrzeczenia i ofiarności.

Wyrażenie pochodzi z historii ubogiej wdowy, która przyszła do świątyni i złożyła w ofierze grosz, który był wszystkim, co posiadała (Łk 21,1-4).

Ciemności egipskie

Nieprzeniknione ciemności.

Nawiązanie do jednej z plag, jaką Bóg zesłał na Egipt, aby wyprowadzić z niego lud izraelski (Wj 10,21-29).

Hiobowe wieści

Złe, przerażające i tragiczne wiadomości.

Wyrażenie związane z cierpieniami Hioba, którego imieniem nazwana jest jedna z ksiąg biblijnych (Hi 1,13-19).

Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada

Parafraza słów biblijnego króla Salomona:

„Kto kopie dół, wpada weń, a kamień wraca na tego, kto go toczy” (Prz 26,27).

Rozdzierać szaty

Wyrażanie żalu rozpaczy i ubolewania.

Nawiązanie do powszechnego w czasach biblijnych zwyczaju okazywania skruchy, ale też Bożego wezwania do odnowy życia (2 Krl 22,11-13).

Umywać ręce

Zrzucać z siebie odpowiedzialność, odżegnywać się od czegoś.

Wyrażenie nawiązuje do czynu Poncjusza Piłata, który zatwierdził wyrok śmierci na Jezusa, choć „winy w nim nie znajdował” (Mt 27,24).

Kolos na glinianych nogach

Coś z pozoru wielkiego i potężnego, ale w rzeczywistości opierającego się na słabych i kruchych podstawach; coś, co jest bliskie upadku. (Wielki Słownik Języka Polskiego)

W biblijnej księdze Daniela wielki posąg z głową ze złota, a nogami z żelaza i gliny, przyśnił się królowi Nabuchodonozorowi. Z natchnienia Bożego prorok Daniel wytłumaczył królowi znaczenie snu. Według interpretatorów kolejne części posągu przedstawiają dzieje świata (Dn 2,31-33): Babilon, Medo-Persję, Grecję i Rzym. Po upadku Rzymu świat będzie podzielony (nogi z żelaza i gliny). Będzie próbował się jednoczyć, ale ostatecznie powtórne przyjście Jezusa (królestwo kamienia) rozwiąże problemy tego świata. Proroctwo to do dzisiaj pozostaje dowodem fenomenu Biblii i jej nadprzyrodzonego charakteru.

Chleb powszedni

Coś zwyczajnego, zwykłego, codziennego, nie budzącego zdziwienia.

Sformułowanie nawiązuje do Modlitwy Pańskiej (Ojcze nasz), którą swoich uczniów uczył Jezus: „Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom” (Mt 6,11-12)

Od Annasza do Kajfasza

Być wysyłanym w różne miejsca w celu załatwienia trudnej sprawy.

W Biblii Annasz i Kajfasz to imiona arcykapłanów żydowskich, do których odsyłany był Jezus w czasie swojego procesu. „I odesłał go Annasz związanego do arcykapłana Kajfasza” (Jn 18,24).

Ja mam niestety zdecydowanie inne doświadczenie. Chodzenie od Annasza do Kajfasza przerobiłem skutecznie przez ostatnie lata.

— Andrzej Gajcy (@A_Gajcy) November 24, 2017

Salomonowy wyrok

Sprawiedliwe, mądre rozwiązanie.

Nawiązanie do króla Salomona mającego rozwiązać spór pomiędzy dwiema kobietami uważającymi się za matkę tego samego dziecka. Władca polecił przynieść niemowlę i rozciąć je na pół. Prawdziwa matka błagała króla, aby ten darował życie dziecku i oddał je oszustce. Po tym Salomon rozpoznał prawdziwą matkę (1 Krl 3,16-28).

Niebieskie ptaki

Ludzie leniwi żyjący na czyjś koszt, darmozjady.

Rudi Shubert w satyrycznej piosence „Do pracy rodacy” śpiewał nawet: „Hej młoty do roboty, niebieskie ptaki do paki, niech wre robota, co tam wolna sobota”.  Jezusowi chyba jednak o coś innego chodziło gdy mówił: „Spójrzcie na ptaki niebieskie, że nie sieją, ani żną… A Ojciec wasz niebieski żywi je; czyż wy nie jesteście daleko zacniejsi niż one” (Mt 6,26).

Alfa i Omega

Autorytet, ktoś, kto wie wszystko.

Zwrot, którym Bóg trzykrotnie opisuje w Apokalipsie św. Jana swoje atrybuty (Ap 1,8).

Poznaj kolejną część wystawy „Biblia. Bestseller wszechczasów”

Powyższy fragment to tylko część interaktywnej wystawy „Biblia. Bestseller wszechczasów”. Zwiedzaj dalej! Kliknij w interesujący Cię temat, aby przenieść się do odpowiedniej strony:

1. Bestseller wszechczasów
2. Znani o Biblii
3. 66 ksiąg w 77 godzin, czyli jak to jest zrobione? Podział Biblii i jej długość
4. Polacy nie gęsi. Tłumaczenia i przekłady Pisma Świętego
5. Dla Ślązaków, Górali i Kaszubów. Nietypowe przekłady Biblii
6. Biblia we współczesnym języku
7. Biblijny Kraków. Mapa
8. Biblijne inspiracje – czy znasz te dzieła? Biblia a kultura
9. Zaczęło się od Napoleona. Biblia a archeologia
10. Biblia a nauka
11. Jak żyć? Biblia etycznym punktem odniesienia
12. Biblia w pigułce
13. Biblia a historia. Oś czasu
14. Biblia All Inclusive, czyli mapa miejsc biblijnych